Historie Kazerneschool van Heutsz

De Van Heutszkazerne in Kampen is een goed voorbeeld van de kazernebouw zoals deze tot midden 19e  eeuw veel voorkwam, waarbij burgerbebouwing uitgroeide tot een militair gebouw of complex. Tot 1872 mochten kazernes namelijk niet buiten de omwalling van vestingsteden gebouwd worden. De kazerne is rond 1810 gestart door het samenvoegen van enkele burgerhuizen.  Door verwerving van aangrenzende en achterliggende percelen en panden is het uitgegroeid tot een ensemble van gebouwen met een complexe plattegrond, deels ingeklemd tussen de andere bebouwing. 

Het hoofdgebouw van de kazerne heeft toevoegingen (vleugels) uit 1830, 1851 en 1853, en een verbouwing uit 1844. In 1854 volgt de bouw van de exercitieloods. Omstreeks 1860 wordt er een reinigingslokaal toegevoegd op het binnenterrein, achter het pand Buiten Nieuwstraat 83, het belendende pand van het schoolgebouw.  Dit pand huisvestte de werkplaats van de geweermaker. 

In 1874 volgt met de bouw van het schoolgebouw de laatste grote toevoeging aan het complex. Het schoolgebouw wordt met de rechter zijde tegen de werkplaats van de geweermaker en het reinigingslokaal aan gebouwd. Op oude tekeningen uit 1861 en 1868 blijkt dat er al sprake is van een “ontworpen schoolgebouw”, maar hiervoor moesten eerst drie percelen worden onteigend. 

In 1876 volgen nog wat kleinere uitbreidingen, zodat het schoolgebouw, via het reinigingslokaal werd verbonden met het hoofdgebouw.  Later is er tussen het hoofdgebouw en het schoolgebouw nog een verbinding aangebracht in de vorm van een loopbrug.

 

Het schoolgebouw binnen de kazerne

In 1850 kwam het instructiebataljon naar de kazerne en in 1877 werd de ‘hoofdcursus’, de officiersopleiding naar het huidige gebouw verplaatst. De bouw van het schoolgebouw in 1874 hangt samen met de komst van deze cursus in 1877. De kazerne wordt in deze tijd “Kazerne van het Instructiebataljon” genoemd. De naam “Van Heutz, volgt pas in 1938, naar Generaal Van Heutsz, de bekendste generaal die in de kazerne is opgeleid

In 1924 verdwenen de drie genoemde lesfuncties uit Kampen, en ook het instructiebataljon werd in deze tijd gesloten. Na de verdwijning van de lesfuncties werd in 1925 in een deel van het schoolgebouw ook de Militaire Geneeskundige Dienst ondergebracht. In deze periode wordt ook de toegang tot de Buiten Nieuwstraat gerealiseerd.

Tot aan de tweede wereldoorlog huisvest de kazerne het  S.R.O.I, eveneens een militair onderwijsinstituut. Na de tweede wereldoorlog  kwam het C.O.A.K. in de gebouwen, een opleidingsinstituut voor militaire administratie.  Vanaf de jaren ’50 van de twintigste eeuw wordt er plaats gemaakt voor het Artilleriemeetregiment, dat in 1963 de kazerne verlaat. De laatste militaire gebruiker is het 2e C.O.A.K die de kazerne tot 1973 in gebruik heeft. Door deze verdwijning is Kampen vanaf 1973 geen garnizoensstad meer. 

De gemeente Kampen had het complex inmiddels in eigendom en heeft het in die tijd verhuurd aan verschillende gebruikers. Vanaf 1976 nam de Christelijke Sociale Academie zijn intrek in de gebouwen, en in 1981 kwam de Christelijke Academie voor Journalistiek hier bij. 

De Academie is de laatste gebruiker geweest van de kazernegebouwen, in 2004 vertrok het opleidingsinstituut uit Kampen en kwamen de gebouwen leeg te staan. 

Het hoofdgebouw is in de periode 2014-2016 gerestaureerd en herbestemd. In de jaren ervoor waren diverse aanbouwen op de binnenplaats en de loopbrug al verwijderd. Van de voormalige exercitieloods is alleen de voorgevel gerestaureerd, erachter heeft in dezelfde periode 2014-2016 nieuwbouw plaatsgevonden.  

Vanwege financiële middelen is het schoolgebouw al die tijd ongemoeid gelaten. In 2014 is er zelfs een sloopvergunning voor het gebouw aangevraagd door de toenmalige eigenaar. Dankzij de inspanningen van de Stichting Stadsherstel Kampen is het zover niet gekomen. 

 

Samenvatting bouwfasering schoolgebouw

Het gebouw is inmiddels gekocht door BOEi en wordt gerestaureerd en herbestemd tot vier loftappartementen.
 

1874 Begin van de bouw van het schoolgebouw.

1876 Oplevering en ingebruikname van het schoolgebouw.

1925 Onderbrenging geneeskundige dienst, realisatie entree zuidwestgevel en verlenging gang, wijzigingen interieur.

1925-1940 Huisvesting School Reserve Officieren Infanterie

1925-1960 Aanbrengen loopbrug tussen school- en hoofdgebouw + dubbele deuren. 

1949-1951 Huisvesting Centrale Opleiding Administratief Kader, diverse wijzigingen interieur.

1951 Huisvesting Artilleriemeetregiment.

1958-1963 Betonnen waterlijst, schokbeton kader en venster en het nieuwe trappenhuis worden aangebracht. Waarschijnlijk ook het plafond op de derde verdieping. 

1963-1973 Huisvesting tweede COAK, laatste militaire gebruiker, wijzigingen interieur.

1973 Laatste militaire gebruiker vertrekt, gebouw wordt eigendom gemeente Kampen.

1973-1976 Gebouw biedt onderdak aan wisselende huurders.

1970-1990 Zinken roevendak wordt vervangen door bitumineuze Dakbedekking.

1976 Christelijke Sociale Academie neemt intrek in het Kazernecomplex, diverse wijzigingen interieur.

1981 Christelijke Academie voor Journalistiek neemt eveneens intrek in het complex, diverse wijzigingen interieur.

1980-2004 Aanpassing buitendeuren hoofdentree en realisatie deur in de noordwestgevel. 2004 Academie verlaat het complex, de gebouwen komen leeg te staan.

2005 Het kazernecomplex wordt verkocht aan een woningbouwvereniging.

2010-2014 Verwijdering diverse aangrenzende bouwdelen zoals de poort, het éénlaags tussenlid, loopbrug en nutskanalen ten behoeve van de restauratie en herbestemming van het hoofdgebouw. 

2014 Voor het schoolgebouw wordt een sloopvergunning aangevraagd.

2016 Het schoolgebouw wordt gekocht door BOEi, met het voornemen deze te restaureren en te herbestemmen.